कळायला लागल्या पासून दिवाळी नंतर चा सर्वात मोठा सण आणि उत्सव म्हणजे 'गणपती'. तसही गणपती हे समस्त महाराष्ट्राचे आराध्य दैवत. त्यामुळे आपल्या घरातील गणपती ही मोठा, आकर्षक व इतरांच्या पेक्षा उठून दिसावा ही सर्वप्रमाणे माझीही अपेक्षा. आमच्या घरीही गणपती व गणपती ची सजावट याकडे विशेष लक्ष दिले जायचे. घरात तशी परंपरा होती. हळू-हळू वय वाढेल तसे व विज्ञानाच्या प्रभावामुळे मोठ्या गणपतीचे आकर्षण कमी झाले व पर्यावरणपूरक गणपती उत्सव असावा अशी इच्छा वाढू लागली. पण त्यावेळी त्यासाठी काय करावे याचे पुरेसे ज्ञान उपलब्ध नसल्यामुळे जरवर्षी मागची प्रथा पुढे चालू या क्रमाने सुरु होते. असे सालाबादप्रमाणे जरवर्षी सुरु होते. पण मनातील इच्छा गप्प बसू देत नव्हती.काळाबरोबर विचार व निर्णयाचे स्वातंत्र व अधिकार स्वतःकडे आले व वाटू लागले की आपण हि गणपतीची मूर्ती घरीच करूया पण या वाटण्याला ' वाटाण्याच्या अक्षता लावून' वेळ नाही, कधी करायचे, कसे करायचे, होईल की नाही, घरातले विरोध करतील, लोक काय म्हणतील अशी अनेक कारणे जोडून तो विषय बस्त्यात गुंडाळत नेहमीचा रिवाज पार पडला जायचा. याला पर्याय म्हणून दोन वर्षी इको- फ्रेंडली गणेश मूर्ती आणून उत्सव साजरा करत होतो.
शेवटी गेल्या 3 वर्षापासून हे वाटने प्रत्यक्षात उतरवायचे ठरवले. पण माहिती अपुरी होती. शाळेतील मातीच्या वस्तू करायचा तोडका अनुभव व घराजवळ उपलब्ध माती यांच्या जोरावर प्रयत्न करून मूर्ती बनवली. साध्या रंगानी रंगवली. पहिल्याच प्रयत्नात इच्छेसारखी मूर्ती घडली होती. घरातल्या सर्वाना आवडली त्याच आनंदाने मूर्तीची प्रतिष्ठापणा करून घरीच विसर्जित केली होती.
मागचा अनुभव व आनंद या दोन्ही भांडवलाच्या जोरावर या वर्षी ही मूर्ती आपणच बनवायची हे आता ठरलेच होते.पण या वर्षी सतत चा पाऊस या मुळे आसपास मिळणारी माती उपलब्ध होईना. मग नव्या पर्यायाचा शोध सुरु झाला. शाडू माती विषयी चौकशी केली. पण पुरेशी माहिती मिळाली नाही. शेवटी शाडू मातीच्या मूर्ती तयार करणाऱ्याला गाठले. माहिती मिळाली. माती मिळाली काम सुरु झाले. कोणताही साचा न वापरता हातानेच काम सुरु झाले. मूर्ती तयार झाली. 'चुकातून शिका' या सूत्राने मागीलवर्षी राहिलेल्या गोष्टी या वर्षी आवर्जून पूर्ण करण्याचा प्रयत्न केला आहे. पूर्ण पणे आकर्षक नैसर्गिक रंगात रंगवून तयार झाली आहे. मनाला भावेल अशी सुंदर मूर्ती तयार झाली.
पण यासगळ्या प्रक्रियेमध्ये मिळणारा आनंद मोठा होता. आपल्याकडे आता इको-फ्रेंडली मूर्ती उपलब्ध होतात. गोष्ट पैशाची नसते वा असणार ही नाही. ही सर्व प्रक्रिया घडण्यापर्यंतची भावना व स्वनिर्मितीतून मिळणार आंनद हे शब्दात नाही मांडता येत. ते फक्त अनुभवता येते. म्हणून तुम्ही ही प्रयत्न करा.. 'करके देखो अच्छा लगता है....'
-----------------------------------------------------------
🖊संदीप.....
